Türkiye’den yasa dışı yollarla çıkarılmış Anadolu kökenli 41 tarihi eser Amerika Birleşik Devletleri’nden Türkiye’ye dönüyor.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy, “Gururluyuz. Cumhuriyetimizin 100. yılında iadesini sağladığımız eser sayımız 3 bin 59’a ulaştı” dedi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı ile ABD Manhattan Bölge Savcılığı arasında son 5 yıldır geliştirilen iş birliği ve ortak çalışmalarla Türkiye’ye 2021 yılından bu yana iadesi sağlanan kültür varlıklarına yenileri eklendi. Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Gökhan Yazgı ile beraberindeki heyet Türkiye’ye iadesi sağlanan eserleri New York’ta bulunan Türk Evi’nde teslim aldı.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy ise teslim töreninin ardından yaptığı sosyal medya paylaşımında, “Gururluyuz. Ülkemizden yasa dışı yollarla çıkarılmış bir grup eserimizi daha New York’da bulunan Türk Evi’nde teslim aldık. Manhattan Bölge Savcılığı ve İç Güvenlik Soruşturma Birimi ile gerçekleştirdiğimiz başarılı çalışmalar sonucunda bronz başlar, büst ve gümüş heykelciklerin de aralarında bulunduğu toplam 41 kültür varlığımız daha evine dönüyor. Cumhuriyetimizin 100. yılında iadesini sağladığımız eser sayımız 3 bin 59’a ulaştı. Bu toprakların miraslarına sahip çıkmak üzere çalışmalarımız devam ediyor” ifadelerine yer verdi.
Anadolu’da Roma Dönemi heykeltraşlığının önemli eserleri geliyor
Türkiye’ye iadesi sağlanan, Burdur ili, Gölhisar ilçesinin İbecik Köyü’nde yer alan Boubon Antik Kenti kökenli 3 adet bronz heykel başı, 1 adet bronz kadın büstü ve 4 adet bronz heykellere ait vücut parçaları Anadolu’da Roma Dönemi heykeltıraşlığının önemli eserleri arasında gösteriliyor. Boubon Antik Kenti’nde 1960’lı yıllarda gerçekleşen kaçak kazılar sonucu yurt dışına kaçırılan eser grubundan özellikle Genç Caracalla ve Olgun Caracalla başları antik kentin tanrılaştırılan imparatorların heykellerinin dikildiği kutsal alanda (Sebasteion) yer alan heykellere ait olması bakımından ayrı bir önem taşıyor. Sebasteion yapısına ait 2 adet bronz heykel olan Lucius Verus ile Septimius Severus da 2022 ve 2023 yıllarında Türkiye’ye iade edilmişti.
Eserler Aralık Sonunda Türkiye’de Olacak
ABD’den iadesi sağlanan diğer heykeltıraşlık eserleri arasında Milattan önce 6’ncı yüzyıla tarihlenen 1 adet pişmiş toprak kadın başı, 1 adet Roma Dönemi’ne tarihlenen Minerva biçimli bronz ağırlık, 1 adet yine Roma Dönemi’ne tarihlenen mermer Minerva başı, 1 adet pişmiş toprak ve 1 adet gümüş Kybele heykelciği ve 1 adet bronz Satyr heykelciği ile 1 adet gümüş kadın heykelciği bulunuyor. İadesi sağlanan eserlerden Frig başlığı tipinde 2 adet de bronz miğfer yer alıyor. Trakyalıların ve Frigyalıların giydiği kendine özgü deri şapka esas alınarak türetilen ve özellikle de piyade mensuplarının giydiği miğferler milattan önce 4’üncü yüzyıla tarihleniyor. Türkiye’ye ABD’den iadesi sağlanan önemli eser grupları arasında ayrıca 22 adet Kilia tipi heykelcik başı da bulunuyor. Kilia (Gelibolu) tipi heykelcik olarak anılan eserlerin tek üretim merkezi (atölyesi) olarak Manisa-Akhisar ilçesinin Kulaksızlar Köyü biliniyor. Çanakkale’den başlayıp Batı Anadolu’nun en güney batı köşesinden Antalya’ya kadar olan geniş bir coğrafyada görülen Kilia heykelcikleri, genellikle Geç Kalkolitik Dönem (M.Ö. 5 bin) ile Erken Tunç Çağı (M.Ö. 3 bin) yerleşimlerinde bulunan Anadolu’ya özgü bir heykelcik tipi olarak günümüze ulaşıyor. Yaban keçisi stilinde, milattan önce 7 ve 6. yüzyılda Batı Anadolu’da hakim olmuş seramik yapım üslubuna sahip pişmiş toprak vazo ve siyah figür tekniğinde yapılan 1 adet Olpe’nin ise form açısından en eski örneklerden biri olması eseri öne çıkıyor. Antik çağda içecek servis etmek için kullanılan ve kırmızı figürlü örneklerinin de bulunduğu bu kap formunun üzerinde dans eden satryler yer alıyor. Amerika Birleşik Devletleri’nden teslim alınan eserler aralık ayı sonunda Türkiye’de olacak.
