Adıyaman Üniversitesi tarafından 30 Kasım 2023 tarihinde düzenlenen "Deprem Çalıştayı" sonuç raporu yayımlandı. "Bilimle Afetsiz Bir Geleceğe" sloganıyla gerçekleşen çalıştay, Türkiye’nin deprem riski ve riski azaltmak için atılması gereken adımlar konusunda önemli bilgi ve deneyim paylaşımına ev sahipliği yaptı.
Çalıştayın açılış konuşmasını yapan Adıyaman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Kelleş, geçmişten bugüne yaşanan büyük depremlerin, ülkemizin deprem riskinin ne kadar yüksek olduğunu gösterdiğini belirterek, "Depremlere karşı hazırlıklı olmak hepimizin sorumluluğudur" dedi. Ayrıca, Adıyaman Üniversitesi olarak şehrin yeniden inşası için akademik olarak destek vermeye hazır olduklarını vurguladı.
Çalıştaya önemli konuşmacılar katıldı. Orman ve Su İşleri Bakanı Prof. Dr. Veysel EROĞLU, ODTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erdin BOZKURT, İTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali SARI, HÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Galip SEÇKİN, ve Adıyaman Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Senem TEKİN, deprem konusundaki deneyimlerini ve önerilerini paylaştılar.
Çalıştayda, özellikle 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş'ta meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerin ardından ortaya çıkan sorunlar ele alındı. Bu depremlerin ülkemizin deprem tehlikesini bir kez daha gözler önüne serdiği belirtilerek, deprem riski azaltmak adına atılması gereken adımlar masaya yatırıldı.
Çalıştayın öne çıkan başlıkları arasında Türkiye'nin deprem riski ve deprem sonrasında doğacak sorunların boyutları, mevcut deprem hazırlık çalışmalarının durumu, ve deprem riskini azaltmak için atılması gereken adımlar bulunuyor.
Toplantı sonuçlarını değerlendiren Prof. Dr. Veysel EROĞLU, Deprem Araştırma Komisyonu'nun çalışmalarını detaylı bir şekilde paylaştı. Ayrıca, diğer konuşmacılar da farklı boyutlarda deprem riski ve risk azaltma önlemleri hakkında bilgiler sundular.
Çalıştayın sonuç ve öneriler kısmında ise bir dizi önemli madde sıralandı. Bu maddeler arasında bakanlıklarda afet ve acil durum yönetimi daire başkanlığı kurulması, kentsel dönüşüm uygulamalarında riskli bölgelerin tespit edilerek öncelik sıralaması yapılması, binaların periyodik muayenesine yönelik mevzuat hazırlanması gibi konular bulunuyor.
Çalıştay, Türkiye'nin deprem riski ve bu riski azaltmak için yapılacak çalışmalara dair önemli bir bilgi alışverişi ve işbirliği platformu olmuştur. Çalıştay sonuçları, ülkemizin deprem riskini azaltma yolunda atılacak adımlar için önemli bir rehber niteliği taşımaktadır.
1. Depremin Türkiye'deki Riski ve Boyutları:
• Çalıştay, Türkiye'nin coğrafi konumu, jeolojik yapısı, topografyası ve iklim özellikleri göz önünde bulundurularak deprem riskinin boyutlarına odaklanmıştır.
• Özellikle 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş'ta meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerin neden olduğu yıkımlar, ülkedeki deprem tehlikesinin vurgulanmasına neden olmuştur.
2. Mevcut Deprem Hazırlık Çalışmalarının Durumu:
• Çalıştay, ülkedeki mevcut deprem hazırlık çalışmalarının durumunu ele almıştır.
• Bu bağlamda, Afet ve Acil Durum Yönetimi Dairesi Başkanlığı'nın rolü, hızlı karar alınması ve kaynakların doğru yönetilmesi ihtiyacı vurgulanmıştır.
3. Risk Azaltma İçin Atılması Gereken Adımlar:
• Çalıştay, deprem riskini azaltmak amacıyla atılması gereken önemli adımları incelemiştir.
• Büyükşehir ve il belediyelerinde Afet ve Risk Azaltma Daire Başkanlığı ve Kentsel İyileştirme Daire Başkanlığı'nın kurulması, kentsel dönüşüm uygulamalarında riskli bölgelerin öncelikli olarak tespit edilmesi gibi konular ön plana çıkmıştır.
4. İmar Kanunu ve Mekânsal Planlama:
• Çalıştay, 1985 yılında yürürlüğe giren 3194 sayılı İmar Kanunu'nun günümüz ihtiyaçlarına cevap verememesini ele almış ve yeni bir mekânsal planlama anlayışının gerekliliğine vurgu yapmıştır.
5. Kentsel Dönüşüm ve Müteahhitlik Sektörü:
• Çalıştay, kentsel dönüşüm uygulamalarında riskli bölgelerin tespit edilerek, müteahhitlik sektörünün disipline edilmesi gerekliliğini vurgulamıştır.
• Kentsel dönüşüm teşvikleri ve faiz desteklerinin artırılması konuları da ele alınmıştır.
6. Yapı Malzemeleri ve İnşaat Teknikleri:
• Çalıştay, binaların inşasında kullanılan yapı malzemeleri, zemin iyileştirme çalışmaları, deprem ivmesinin zemin yapısına göre değişimi gibi teknik detayları incelemiştir.
• Yapı malzemelerinde erozyon ve tahribatın önlenmesi, dükkân ve mağaza katlarının konut altı olarak kullanılmaması gibi konular önemle vurgulanmıştır.
7. Koordinasyon ve Veri Paylaşımı:
• Çalıştay, kurumlar arasında koordinasyonun artırılması ve coğrafi bilgi sistemlerinin kullanılması konularında öneriler sunmuştur.
• Afet senaryolarının hazırlanması ve risklerin belirlenmesi için veri paylaşımının önemi vurgulanmıştır.
8. Eğitim ve Sertifikasyon:
• Çalıştay, depreme dayanıklı bina inşasında rol oynayan usta, kalıpçı, betoncu, demirci gibi ara elemanların eğitime tabi tutulması ve sertifikalandırılması gerekliliğini vurgulamıştır.
• Yetkin mühendislik uygulamalarının başlatılması önemli bir öneri olarak sunulmuştur.
9. Afet Sonrası Yardım ve Koordinasyon:
• Çalıştay, afet sonrası yardımın etkin bir şekilde yönetilmesi için koordinasyonun ve bir barkod sisteminin kullanılmasının gerekliliğine vurgu yapmıştır.
10. Jeolojik ve Coğrafi Çalışmalar:
• Çalıştay, jeolojik-geoteknik bilgilere önem verilmesi ve mikrobölgeleme çalışmalarının yapılması gerekliliğini vurgulamıştır.
• Depreme dayanıklı şehirlerin planlanması ve coğrafi bilgi sistemlerinin kullanılması konuları da ele alınmıştır.
Çalıştayın sonuçları, Türkiye'nin deprem riskini azaltmak için yapılacak çalışmalara dair geniş bir perspektif sunarak, bilimsel temellere dayalı öneriler içermektedir.
